Girişimcilik ruhu, insanların aldığı eğitime, mizaçlarına ve yaşadıkları
bölgelere göre değişiklik gösterebiliyor. Kimi yerlerde daha az
görülen girişimcilik örnekleri kimi iller de ise daha fazla hissediliyor.
İşte Bolu da tarihinde girişimciler yetiştirmiş, onların bu
topraklarda kök salmasına imkan vermiş illerden biri. Bolu
Girişimcilik tarihi henüz yazılmasa da aşağıda göreceğiniz örnekler bu ilin
ikliminin ve topraklarının yeni girişimcilerin yetişebilmesi için uygun
olduğunun kanıtı olarak görülebilir.
Bolu’da girişimciliğin öyküsü cumhuriyetin ilk yıllarına dek gidiyor.
Bolu Ticaret Odası’nın, Cumhuriyetin 10.Yılı sebebiyle hazırladığı
kitapta 1930’ların Bolu’sundaki sanayi ile ilgili verilen şu bilgiler
o günleri gözler önüne seriyor:
“1- Şehire çeyrek saat mesafede İlyaszade biraderlere
ait bir un fabrikası olup evvelce buharla işlerken son yıllarda içinde
mazot istihlak eden 45 beygir kuvvetinde dizel motor ile
takviye edilmiş ve birçok yeni tesisat yapılmıştır.Memleketimizin
mahsulatını öğüterek dahilen sarf ve istihlak eder.
2- Şehrin İhsaniye Mahallesi
civarında Hasip Efendi tarafındantesis edilen bir un
fabrikası olup elek tertibatı mevcut olmadığından yalnız halkın ihtiyaçlarına
ait buğdaylarıücret mukabilinde öğütür. Bu yıl zarfında bazı tamirat icra
ettirerek yeniden faaliyete geçmiştir.
3-Duhanizade Fettah Bey’e ait Düzce’de yeniden en son sistem 90 beygir
kuvvetinde Küçük Melen Suyu ile bir su dürbini ile müteharrik
olmak üzere un fabrikası tesis edilmişolup vilayetimiz ve civarı olan Nallıhan
ve Beypazarı’ndan buğday mübaya eder.
Öğüttüğü unlarını Adapazarı, Hendek, Bolu, Ereğli, Zonguldak, Sinop,
Şile’ye sevk ve ihraç eder. Günde 10-20 bin kilo buğday öğütür.
4-Kürtzade Un Fabrikası oldukça mükemmel tesisatı olduğu halde satışların
durgunluğundan muvakketten faaliyetini tatil etmiştir.
5- Aktaş Mahallesi’nde Arabkirlizade Kemal Bey tarafından
elektrikle müteharrik bir un fabrikası tesis edilerek kolaylıkla halkın
ihtiyacını tatmin ve hususi buğdayları öğütmekte iken iki yıl önce kazaen
zuhur eden bir yangın neticesinde yanmıştır.”
Alektrik Fabrikası
1925 yılında hususi muhasebe ile belediye tarafından birlikte tesis edilen
bu fabrika 60 beygir kuvvetindedir. Bir lokomobil ile çalışan dinamosu
vardır. Saatte 100 amperle 40 kilovat elektrik istihsal eder. Şehrin ancak
bugünkü ihtiyacını karşılayabilmektedir.
Alektriğe karşı rağbet çoktur. Halen yalnız Bolu Belediyesi tarafından
işletilmektedir.
Güzel Bolu Rakısı Fabrikası
Güzel Bolu Rakısı Fabrikası bundan beş yıl önce Paşa İsmail Bey tarafından
açılmıştır. İmalatın her tarafta rağbet bulmasına binaen
tesisatını tesvi ederek bütün vilayet sarfiyatını
karşılamaktadır.
Diş Tabibi Ahmet Bey’in Tabaklar Mahallesi’ndeki imalathanesi 928 yılında
tesis olunmuştur. Her yıl sıcak mevsimlerde faaliyete geçerek şehrin ve
civar kasabaların sarfiyatını karşılayabilmiş, günde dört beş yüz şişe ihzar edebilecek
derecededir.
-BOLU’NUN İKİ BANKASI VARDI
Demokrat Parti rüzgarı ile birlikte esen serbest piyasa düzeni o
yıllarda Bolu’da bile iki banka kuruluşunu beraberinde getirdi.
Bakanlar Kurulu 1951 yılında 100.000 Türk lirası sermayeli Göynük Sanayi
ve Kredi Bankası’nın kuruluşuna izin verdi.
Bunun yanında, 1956 yılında Bolu’da Türkiye Muallimler, Memurlar ve Subaylar Bankası (TÜMSUBANK) adıyla bir banka daha kuruldu. 10 milyon lira sermayeli bankanın küçük bir ilde kurulması bile büyük bir olaydı o yıllarda. Öğretmenler, memurlar ve subaylar bankanın kurucu ortaklarıydı. Bankanın o yıllarda sadece Bolu’da 2 binden fazla ortağı olduğu belirtiliyordu.